AD56_2223
A place in the world | Ένα μέρος στον κόσμο
για καλλιέργεια, κατανάλωση, αποσύνθεση και νέα ζωή
Εικόνα 1: Olafur Eliasson, Ice Watch, Place du Panthéon, Paris, 2015
Εικόνα 2: Andrés Jaques / Office For Political Innovation, COSMOS, MOMA PS1, 2015
“It is only in relatively recent times that we've been quite so devastating to other species, which needs redress, but we should remember our place in the world as a part of natural cycles, not separate to them. Let's not veganise design, let's rewild it.”
Sebastian Cox, 2019
Η ζωή στην πόλη
Σήμερα, η ζωή στην πόλη μοιάζει να είναι μια επισφαλής υπόθεση, καθώς βγαίνουμε από μια υγειονομική κρίση σε συνθήκες απομόνωσης σε μια εποχή που οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής είναι πιο εμφανείς από ποτέ. Αιώνες υπερπαραγωγής και εξόρυξης έχουν μετατραπεί σε κρίση. Το δομημένο περιβάλλον παράγει σχεδόν το 50% των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών CO2 ενώ η παγκόσμια επιφάνεια των κτιρίων αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2060. Είναι παράδοξο ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την κρίση είναι χτίζοντας περισσότερο: περισσότερη μόνωση στα υφιστάμενα κτίρια, αύξηση της μάζας τους, μεγαλύτερη εξαγωγή πόρων, περισσότερη εκμετάλλευση της γης, περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κάνουμε περισσότερα και όχι λιγότερα. Η αρχιτεκτονική σφραγίζεται σε κλειστά ελεγχόμενα περιβάλλοντα για να προστατευθεί από τις συνέπειες της περιβαλλοντικής κρίσης αυξάνοντας ταυτόχρονα τους παράγοντες που την πυροδοτούν. Ωστόσο, οι ιστορίες του ανθρώπινου πολιτισμού και της αρχιτεκτονικής επέστρεφαν πάντα στην πιο βασική τους μορφή σε περιόδους κρίσης.
"If every city in the world produced 10% of its food indoors, it would allow 34,000 m2 of land to be returned to forests every year.”
Dickson Despommier, Columbia Professor of Public Health and Microbiology
Τροφή και αρχιτεκτονική
Αντίστοιχα με το δομημένο περιβάλλον, τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν το 10-30% του αποτυπώματος άνθρακα ενός νοικοκυριού. Η παραγωγή τους ευθύνεται για το 68% των εκπομπών CO2, ενώ οι μεταφορές τους το 5%. Τα νέα δεδομένα οδηγούν σε βαθιές αλλαγές στα συστήματα παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης της τροφής και μπορούν να αποτελέσουν το βασικό πεδίο αναφοράς για να φανταστούμε σενάρια για εναλλακτικά αρχιτεκτονικά μέλλοντα. Οι νέες κυκλικές διαδικασίες της τροφής, η στροφή προς την τοπική παραγωγή των πρώτων υλών, η οικονομία της κατανάλωσης της και η διαχείριση των αποβλήτων της, λειτουργούν ως εργαλεία για να χαρτογραφήσουμε και να επανασχεδιάσουμε τις συνάφειες του δομημένου περιβάλλοντος ως προϊόν συμπερίληψης πολλών δυνάμεων.
Πώς μπορούμε όμως να εξερευνήσουμε εναλλακτικές οδούς μεταξύ παραγωγής τροφίμων και κατανάλωσης; Πώς μπορούμε να προωθήσουμε κυκλικές διαδικασίες και οικονομίες της τροφής μέσω του σχεδιασμού στο δομημένο περιβάλλον; Εμείς, οι αρχιτέκτονες πρέπει να “έρθουμε πολύ πιο κοντά” στην αλυσίδα εφοδιασμού των κατασκευών, να επινοήσουμε και να κατανοήσουμε τα υλικά που χρησιμοποιούνται, από τι κατασκευάζονται και από πού προέρχονται – ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια διαίσθηση ως προς το πώς μοιάζει ο σχεδιασμός με χαμηλές εκπομπές CO2 και νόημα στο σύγχρονο συγκείμενο.
Εικόνα 3: Lina Bo Bardi,, SESC Pompéia Factory, Sau Paolo, Brazil, 1977
Το εργαστήριο σχεδιασμού
Αντικείμενο σχεδιασμού του εργαστηρίου είναι μια αγορά φαγητού και μια αστική φάρμα στο κέντρο της πόλης της Πάτρας. Το κτιριολογικό πρόγραμμα θα περιλαμβάνει, καλλιέργεια προϊόντων, πώληση τροφίμων, χώρους παραγωγής, προετοιμασίας και κατανάλωσης φαγητού, αίθουσες σεμιναρίων, αμφιθέατρο εκδηλώσεων, χώρο έκθεσης προϊόντων και τους χώρους που προκύπτουν από τις επικαλύψεις τους. Το νέο σύμπλεγμα/κτίριο θα επιτρέπει στους επισκέπτες να ανακαλύψουν τη σημασία της αγροτικής και διατροφικής βιοποικιλότητας, να εξερευνήσουν την ποικιλία των προϊόντων που είναι πρωταγωνιστές αυτής και να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη υιοθέτησης νέων καταναλωτικών συνηθειών. Περισσότερο από όλα το νέο σύμπλεγμα/κτίριο θα είναι χώρος ανοιχτός στην πόλη, τον πειραματισμό και τη κοινωνική ζωή.
Χώρος έντονων σωματικών εμπειριών και βιωμένων επιθυμιών ανάμεσα στην ατμόσφαιρα μιας τραπεζαρίας και σε αυτήν μιας υπαίθριας αγοράς.
Για μια πιο ελαφριά συλλογική ζωή.